Włoski artysta zamieszkały we Francji wyróżnił się w swoim krótkim życiu twórczością, której elegancja i wyrafinowanie sięgają wręcz granic manieryzmu. Kiedy w roku 1906 Modigliani przybywa do Paryża, jeszcze poszukuje własnego stylu; ociera się o fowizm, ekspresjonizm i kubizm. Decydującym olśnieniem staje się dla niego sztuka Czarnej Afryki, której charakterystyczne cechy wykorzysta w swoich rysunkach, rzeźbach i obrazach.
Przez całe życie Modigliani poszukuje piękna doskonałego, niemal abstrakcyjnego, które stanowiłoby syntezę wymarzonego ideału z konkretem, jakim jest model. Ulubionym tematem jego obrazów jest człowiek: akty kobiece, portrety przyjaciół i ludzi nieznanych.
Jakkolwiek Modigliani jest uważany zazwyczaj za jednego z przedstawicieli Szkoły Paryskiej (Ecole de Paris), niepowtarzalny styl jego twórczości nie poddaje się żadnej klasyfikacji.
Amadeo Modigliani. Pani w czarnym krawacie. 1917.
Zbiory prywatne.
Harmonia plastyczna zawarta w portrecie Pani w czarnym krawacie dowodzi, że modelka nie jest dla Modiglianiego jedynie malarskim pretekstem. Amadeo Interesuje się ludźmi i ich charakterem. Chętnie powtarza: "Żeby pracować, potrzebuję żywej istoty, muszę na nią patrzeć". O ile nieraz wykańcza portrety w samotności, to przy rozpoczęciu zawsze musi mieć przed sobą model.
Zgodnie z florencką tradycją portretu, panią w czarnym krawacie traktuje jako kogoś jedynego i niepowtarzalnego, stara się dostrzec i wiernie wyrazić jej psychikę i odczucia. Pochylenie i skręt głowy akcentują sentymentalny wyraz twarzy, której doskonały, mistrzowsko zarysowany owal zwieńczony jest koroną czarnych włosów. Duże oczy bez źrenic wzmacniają wrażenie skupienia, melancholii i łagodnej czułości.
Zaokrąglony kształt ramion i twarzy modelki Modigliani kreśli swobodną linią. Dla wydobycia delikatnego zaróżowienia twarzy używa farby wyjątkowo rozrzedzonej i przezroczystej. Ożywiają ten, aż nazbyt gładki wizerunek, piękne, zmysłowe, purpurowe usta. Malarz używa tonów harmonijnych, mieszczących się w wąskiej gamie stłumionych barw. Delikatna symfonia bieli kontrastuje w czernią krawata i włosów.
Modigliani wydobywa portretowaną z ciemnego tła, pozbawionego perspektywy, jakkolwiek dwie pionowe linie w tyle, sugerujące futrynę drzwi lub krawędź ściany, pozorują umieszczenie postaci w jakimś pomieszczeniu. Charakterystyczne dla poprzednich prac Modiglianiego wyraźne, czarne obrysy stają się tutaj znacznie delikatniejsze. Artysta zmienia także sposób malowania; pracuje teraz farbą cieńszą, bardziej przezroczystą, niemal krystaliczną. Wszystkie środki zastosowane w obrazie Pani w czarnym krawacie - czy chodzi o rysunek, czy modelowanie, czy o kolor - zmierzają do uproszczenia i oczywistego uduchowienia. Po namalowaniu tego portretu Modigliani rozwija swą sztukę w kierunku coraz większej oszczędności form i środków ekspresji.
źródło:
WIELCY MALARZE, ICH ŻYCIE, INSPIRACJE I DZIEŁO.
Wydawca: Eaglemoss Polska.
