WAMPIR

Edvard Munch - jeden z pionierów sztuki nowoczesnej, uznawany za inspiratora ekspresjonizmu - był w znacznie większym stopniu kontynuatorem malarskiej tradycji europejskiej niż typowo norweskiej. Przez wiele lat doskonalił swe dzieło w Paryżu oraz w Berlinie, a licznym podróżom po Europie zawdzięczał w dużej mierze bardzo szybkie wypracowanie własnego stylu w malarstwie i grafice. Ponadto źródłem inspiracji były dla niego zarówno dręczące go obsesje, jak osobliwe światło rodzinnych stron.
Munch zajmuje szczególne miejsce w historii nowoczesnego malarstwa, przede wszystkim ze względu na niekonwencjonalny - bezpośredni i osobisty - styl wypowiedzi. W swej twórczości przez całe życie spontanicznie i odważnie podejmuje niewyczerpany temat ludzkiego losu. Dzieło Muncha do dziś zachowuje ogromne znaczenie, bowiem proponuje koncepcję życia i sztuki niezwykle bogatą w treści humanistyczne.

 Edvard Munch. Wampir (1893).
Munch-Museet, Oslo.

Namalowany w roku 1893 obraz Wampir (na jego podstawie Munch wykonał później wiele grawiur), należy do cyklu zatytułowanego Fryz życia, który powstał w dziesięcioleciu 1890-1900. Artysta pragnął w nim zilustrować najsilniejsze przeżycia, jakich człowiek doświadcza: miłość, strach i śmierć. Według relacji jednego z przyjaciół, Munch obmyślił kompozycję Wampira w ciągu kilku minut i zrealizował ją w bardzo krótkim czasie.
Z okazji wystawienia obrazu w roku 1896 w paryskiej galerii Bing, August Strindberg zamieścił artykuł w czerwcowym numerze "La Revue blanche" z tegoż roku. Kreśli w nim zwięzły portret Muncha i wymieniając eksponowane dzieła, poświęca Wampirowi kilka zdań poetyckiej prozy: 
"Złoty deszcz spadający na nieszczęśnika, który korzy się przed wcieleniem swojego najgorszego Ja, błagając o łaskę śmiertelnego ukłucia. Złocone sznury, trzymające przy ziemskiej niedoli. Strumienie krwi spływające na szaleńca żądnego cierpienia, jakim jest być kochanym i kochać".
Wijące się włosy o złocistych refleksach symbolizują zarówno w tekście Strindberga jak i w obrazie Muncha, więzy pętające kochanka. Okrywają mężczyznę, która wtula twarz w łono kobiety, kąsającej jego szyję. Scena ta jest odbiciem dręczącej Muncha wizji kobiety: istoty pożądanej i niebezpiecznej, pociągającej i destrukcyjnej. Wzrok widza koncentruje się na rudych włosach kobiety, lecz jego ciekawość wzbudza w większym stopniu enigmatyczne zachowanie mężczyzny. Zdaje się on być psychicznie odizolowany od otoczenia i pogrążony w głębokim smutku, a wrażenie to potęguje jeszcze jego czarny strój.


źródło:
WIELCY MALARZE, ICH ŻYCIE, INSPIRACJE I DZIEŁO.
Wydawca: Eaglemoss Polska.