JA I WIEŚ

Marc Chagall na cały świat rozsławił białoruskie miasto Witebsk. Artysta maluje nieustannie, można by wręcz rzec obsesyjnie, obrazy rodzinnego "sztetl". Na kanwie wyniesionych z dzieciństwa wspomnień kreuje graniczący z fantastyką świat inspirowany żydowskim folklorem. 
Zarówno w Rosji, jak w późniejszym okresie we Francji, bliski jest środowiskom awangardy, nigdy jednak nie należy do żadnej grupy ani szkoły. Po przyjeździe do Paryża w roku 1910, inspiruje się kubizmem i orfizmem, lecz równocześnie wypracowuje styl niezaprzeczalnie osobisty.
Chagall nie próbuje zmienić biegu historii malarstwa. Chce po prostu, na swój jakże oryginalny sposób, ilustrować cudowne opowieści, wysnute z własnych przeżyć. Chce malować miłość do Belli, potem do Wawy, czułość dla córki Idy, chce wyrazić własny mistycyzm, który ma więcej znamion poezji niż religii.


Marc Chagall. Ja i wieś. 1911.
Metropolitan Muzeum of Art, Nowy Jork.


Chagall maluje Ja i wieś w 1911 roku, krótko po przybyciu do Paryża. Słabo jeszcze mówi po francusku, tęskni do kraju rodzinnego, gdzie czeka narzeczona. Wciąż maluje swój sztetl i zapamiętanych z dzieciństwa ludzi.
Artysta ukazuje tutaj profilem samego siebie, spoglądającego z Paryża na Witebsk. Podaje "drzewo życia" - wiązkę gałązek i kwiatów - krowie, symbolizującej matkę-Rosję. Pysk krowy jest usytuowany jakby w lustrzanym odbiciu twarzy Chagalla. Malarz dodaje tu ciekawy element, przywodzący na myśl rosyjską zabawkę - "matrioszkę" - przedstawiając w głowie zwierzęcia całą krowę, razem z dojącą ją kobietą.
Na dalszym planie znajduje się para wieśniaków. Odwrócona do góry nogami kobieta, symbolizująca płodność, zdaje się uciekać przed mężczyzną z kosą, symbolizującym śmierć. W głębi rząd budynków (niektóre stojące na dachach), to Witebsk - ni wieś, ni miasto. Ukazanie kobiety i domów w odwróconej pozycji nadaje malarskiej wizji szczególną lekkość i baśniowy charakter. Usytuowane w dolnej partii zaćmienie księżyca - jeszcze jedno niecodzienne zjawisko - podkreśla symboliczność przedstawienia.

"Nie nazywajcie mnie fantastą!
Wręcz przeciwnie, jestem realistą.
Kocham świat".
                                          MARC CHAGALL


źródło:
WIELCY MALARZE, ICH ŻYCIE, INSPIRACJE I DZIEŁO.
Wydawca: Eaglemoss Polska.