ŚMIERĆ MARATA

Jacques Louis David uczestniczy w życiu publicznym jak żaden inny artysta. Gorąco oddany sprawie rewolucji, a potem cesarstwu, maluje dzieła składające się na oficjalny obraz epoki. 
Poprzez jego twórczość śledzimy rozwój idei rewolucyjnych, towarzyszymy ważnym wydarzeniom, poznajemy twarze rządzących Francją w latach 1789-1815 przedstawicieli mieszczańskiej i wojskowej elity. David jest malarzem aktualności, lecz paradoksalnie to on właśnie wprowadza i narzuca wzory antyczne. W starożytnej Grecji i w historii Rzymu poszukuje inspiracji estetycznej do swoich kompozycji, które rewolucjonizują malarstwo francuskie końca XVIII stulecia. 
Przewrót artystyczny poprzedza przewrót polityczny i społeczny, zaś od roku 1789 dopełniają się one wzajemnie. Rewolucja francuska krzepi się malowidłami Davida i jednocześnie dostarcza im nowych tematów, które mistrz oraz jego uczniowie przetwarzają w mity godnie kontynuujące tradycję antyku.

 Jacques Louis David. Śmierć Marata (1793).
Musèe Royaux des Beaux-Arts de Belgique, Bruksela.

David odwiedz swego przyjaciela Jeana Paula Marata, jednego z najradykalniejszych przywódców rewolucji, 12 lipca 1793 roku i zastaje go w wannie, bowiem polityk ten ze względu na chorobę skóry bierze codzienne kąpiele. W tejże wannie zostanie następnego dnia zasztyletowany przez przeciwniczkę rządów terroru, Charlotte Corday. 
"Miał koło siebie drewnianą skrzynię, a na niej atrament i papier, zaś ręką wyciągniętą z wanny zapisywał ostatnie swe myśli o narodzie" - opisuje David swoją wizytę u Marata. Na podstawie rysunku zabalsamowanego ciała, powstanie wstrząsający obraz, który stanie się jednym ze sztandarowych dzieł okresu rewolucji, a przez wielu historyków dawnych i współczesnych uznawany będzie za najwybitniejszy w dorobku Davida. 
Na temat Śmierci Marata Baudelaire napisze: "Jest w tym dramat pulsujący rozdzierającą grozą, a mocą dziwną obraz ten, będący arcydziełem Davida i zarazem jednym z najciekawszych przykładów sztuki nowoczesnej, pozostaje nieskażony niczym trywialnym lub nieszlachetnym (…). Jest to strawa dla silnych, ale i triumf ducha; obraz, okrutny jak sama natura, ma w sobie przecież aromat ideału". 
David przedstawia Marata jako postać przypominającą zdjętego z krzyża Chrystusa. Oszczędność środków malarskich i prostota tła podmalowanego bardzo płynną farbą, przyczyniają się do niezwykłej czystości tego przejmującego dzieła. 
"Monumentalne dzieła sztuki mają być nie tylko urzeczeniem dla oczu - tłumaczy David w 1793 roku - muszą przenikać w głąb duszy i oddziaływać na umysły tak silnie jak rzeczywistość - wówczas dopiero wzory heroizmu i cnót obywatelskich, jakie sztuka ukazuje narodowi, zdołają poruszyć jego duszę i zrodzić w nim entuzjazm dla chwały i poświęcenia się dla dobra ojczyzny."


źródło:
WIELCY MALARZE, ICH ŻYCIE, INSPIRACJE I DZIEŁO.
Wydawca: Eaglemoss Polska