MAŁY ŻEBRAK

Bartolomè Estèban Murillo jest jednym z największych mistrzów malarstwa hiszpańskiego XVII stulecia. Jego kariera toczy się w drugiej połowie tego wieku, kiedy to styl baroku jest już w pełni dojrzały. Opierając się na dziełach swych największych poprzedników, Murillo podąża swą własną drogą, tak wszakże, by jego talent mógł służyć Bogu. Kościoły i klasztory Sewilli, jego rodzinnego miasta, zamawiają u niego cykle ważnych obrazów; artysta staje się mistrzem w przedstawianiu tematów miłosierdzia i mistycznej ekstazy - a wszystko to w stylu stanowiącym oryginalne połączenie, głównie realizmu i wpływów szkoły weneckiej. Jego wizerunki Immaculaty (łac. Niepokalana), cechujące się niezwykłą elegancją i głębokim wdziękiem, zapowiadają już nadejście nowego stylu: rokoko. 
Murillo odnosi niebywały sukces artystyczny jeszcze za życia, zaś jego sława rychło przekroczy granice Hiszpanii. Dzieła tego artysty staną się wzorem dla wielu późniejszych malarzy.

 Bartolomè Estèban Murillo. Mały żebrak. 

(1645-1650). Luwr, Paryż.

Mały żebrak jest jednym z najbardziej znanych płócien Murilla, należących zarazem do głównych dzieł tzw. tenebryzmu sewilskiego. Tytuł obrazu nie jest ścisły, bowiem chłopiec nie prosi wcale o jałmużnę. Gest jego rąk nie jest do końca jasny; sprawia wrażenie jakby miał zamiar zniszczyć coś uciążliwego, być może jakiegoś insekta. 

Mały żebrak jest pierwszą sceną rodzajową Murilla - świadectwem na temat życia biednych dzieci. Ów temat - bez wątpienia wzięty przypadkiem "z ulicy" - malarz podejmować będzie jeszcze wielokrotnie. Ten mały chłopiec podobny jest do wszystkich biednych, małych chłopców świata. Wygląda zresztą jak żywy - odziany w łachmany, siedzi ukazując chude nogi i bose, brudne stopy. Ma opuszczoną głowę, by skryć smutne spojrzenie. Przedmioty leżące obok niego na ziemi, potraktowane jak martwe natury, podkreślają realizm tematu: trochę resztek nędznego posiłku, toczące się z koszyka jabłka i dzbanek z wodą. Miejsce, w którym znajduje się chłopak oświetlone jest przez niewielkie okno. Ciepły promień słońca odcina elegancką arabeskę jego ciała od ciemnego tła ścian. Naturalność pozy, ciemna i prawie monochromatyczna paleta zabiegają o wzbudzenie nie litości, lecz miłosierdzia. W efekcie kompozycja ta, która nie nosi typowych cech obrazu religijnego i trudno byłoby ją zaliczyć do tej kategorii, staje się wymownym apelem o chrześcijańskie miłosierdzie. Zarówno sam temat, jak również kolorystyka - brązowe i szare barwy, pokazują wpływ Velázqueza na początki twórczości Murilla. 

"Tworzona przez malarza sztuka

potrafi niekiedy uczynić dużo więcej

dla nawrócenia dusz, niż słowo głoszone przez kaznodzieję."

                                                                              PACHECO

źródło:

WIELCY MALARZE, ICH ŻYCIE, INSPIRACJE I DZIEŁO.

Wydawca: Eaglemoss Polska.