PORTRET MATKI ARTYSTY

U Whistlera zmienność i przesada idą w parze z wyjątkowo głęboką i oryginalną wrażliwością. Zza maski ekscentryka wyłania się artysta, którego ideałem jest sztuka i piękno czyste i subtelne, pełne tajemnic.
Twórczość Whistlera jest równie nieuchwytna, jak sama osobowość artysty. Oczarowuje niespotykaną muzykalnością, jest zaproszeniem do niecodziennej estetycznej podróży. Jego malarstwo odsłania nowe, egzotyczne horyzonty. Krajobrazy sprawiają wrażenie, że pochodzą z innego świata a portrety obnażają otchłanie intymnej samotności. 
Dzieła Whistlera otacza niecodzienna aura, z którą oswajamy się stopniowo, odbieramy niczym nie kończące się, bogate źródło wrażeń. Obrazy amerykańskiego mistrza łączą wielką odwagę artystyczną z zadziwiającą prostotą.


James McNeill Whistler.
Kompozycja w szarości i czerni - portret matki artysty (1871).
Muzeum Orsay, Paryż.

Portret matki artysty należy do historii. Jest pierwszym obrazem amerykańskiego malarza, który trafił do francuskiego muzeum! Został zakupiony przez państwo francuskie w 1891 roku, między innymi dzięki subskrypcji zorganizowanej przez poetę Stefana Mallarmé. Najpierw obraz wszedł do zbiorów Muzeum Luksemburskiego w Paryżu, po czym w 1925 roku został przeniesiony do Luwru, gdzie sąsiadował z arcydziełami światowego malarstwa. Dzisiaj można go obejrzeć w Muzeum Orsay.
Whistler rozpoczął pracę nad portretem matki po obejrzeniu wielkiej wystawy w londyńskim Kensington Museum, która prezentowała dzieła najwybitniejszych portrecistów brytyjskich z lat 1866-1868. Malarz chciał odnowić szlachetną tradycję gatunku portretowego, zmierzyć się z twórcami siedemnastowiecznymi, których szczerze podziwiał: Fransem Halsem i Diego Veláquezem.
Portret matki artysty jest dziełem przełomowym w rozwoju Whistlera. Rozpoczyna cykl obrazów przedstawiających postaci ludzkie bez tła pejzażowego. To dzieło potwierdza teorię artysty, według której malarstwo ma wystarczać samo sobie: obraz jest przede wszystkim zestawem tonów, niuansów i kontrastów, jest kompozycją tych wszystkich elementów. Uzyskana harmonia kolorów pozwala - zdaniem Whistlera - na wyrażenie duszy modela, jego osobowości. Portret matki artysty wyróżnia się subtelną grą barw między czernią sukni i szerokimi płatami szarego muru. Sugeruje smutek starej kobiety, owdowiałej przed dwudziestu laty, zamkniętej w sobie i surowej.
Francuski pisarz Huysmans zwrócił uwagę na niecodzienną atmosferę portretu i nowatorstwo Anna Matylda Whistler            whistlerowskiej palety: "Był niepokojący i tajemniczy, w kolorze zupełnie innym niż ten do którego przywykliśmy..., zgranie szarości z prawdziwą chińską czernią dostarczały radości oczom zaskoczonym niezwykłymi harmoniami".
Na zakończenie o portrecie żartobliwie i... filmowo. W 1997 roku Mel Smith zrealizował komedię "Jaś Fasola: Nadciąga totalny kataklizm" (Bean: The Ultimate Disaster Movie), w którym obraz Whistlera odgrywa... bardzo ważną rolę 😌

"Jaś Fasola: Nadciąga totalny kataklizm" (fragment)
źródło: YouTube.pl


źródło:
WIELCY MALARZE, ICH ŻYCIE, INSPIRACJE I DZIEŁO.
Wydawca: Eaglemoss Polska